Diac là gì? Ký hiệu, công dụng và cách đo diac chính xác

Trong những mạch bán dẫn của các biết bị điện có công tắc tắt/mở đều sẽ có diac. Vậy diac là gì? Ký hiệu của diac và công dụng là gì? Bạn hãy cùng Thongtinkythuat.com tìm hiểu ngay dưới đây nhé!

DIAC là gì?

DIAC là viết tắt của “diode for alternating current” (điốt cho dòng xoay chiều). Nó cũng được gọi là “diode đối xứng” (symmetrical trigger diode) hoặc “diode cảm ứng” (trigger diode). DIAC là một linh kiện bán dẫn hai chiều, cho phép dòng điện xoay chiều đi qua khi điện áp đặt vào vượt quá một ngưỡng nhất định.

Diac là linh kiện điện tử phổ biến trong mạch đóng/ngắt

Khi điện áp đặt vào DIAC vượt qua điện áp ngưỡng (thường khoảng 30V), nó chuyển từ trạng thái không dẫn sang trạng thái dẫn, cho phép dòng điện chạy qua. Khi điện áp giảm xuống dưới ngưỡng này, DIAC trở lại trạng thái không dẫn.

Ký hiệu của DIAC

Ký hiệu của DIAC trong các sơ đồ mạch điện thường được biểu diễn bằng hai tam giác đối đỉnh nhau, tương tự như hai diode mắc ngược chiều song song. DIAC thường có hai chân, được ký hiệu là A1 và A2 hoặc MT1 và MT2, và do tính chất đối xứng, không cần phân biệt cực khi lắp đặt trong mạch điện.

Ký hiệu của diac trong mạch

Công dụng của diac

DIAC có rất nhiều ứng dụng trong các mạch điện tử. Sau đây là một số công dụng chính của DIAC:

Tạo xung điện xoay chiều: DIAC được sử dụng để tạo ra xung điện xoay chiều trong các mạch điện tử, đặc biệt là trong các mạch đánh lửa, mạch điều khiển động cơ xoay chiều, mạch điều khiển đèn neon, và mạch điều khiển các thiết bị điện tử khác.

Điều khiển triac và thyristor: DIAC được sử dụng để điều khiển triac và thyristor bằng cách tạo ra xung điện điều khiển. Khi DIAC dẫn điện, nó kích hoạt triac hoặc thyristor, cho phép chúng dẫn điện và cung cấp nguồn cho tải.

Công dụng của diac trong các mạch điện

Kiểm soát áp suất: DIAC được sử dụng để kiểm soát áp suất trong các ứng dụng như bơm, máy nén khí, và máy hút chân không. Nó giúp điều chỉnh dòng điện để kiểm soát áp suất.

Tạo sóng hình bán kính: DIAC được sử dụng để tạo sóng hình bán kính trong các mạch âm thanh và mạch điều khiển động cơ.

Điều khiển đèn neon: DIAC được sử dụng để điều khiển đèn neon, cho phép đèn hoạt động ổn định và có tuổi thọ cao.

Kiểm soát tốc độ quạt: DIAC được sử dụng để kiểm soát tốc độ quạt trong các hệ thống thông gió và điều hòa không khí.

Tạo xung điện cực đại: DIAC còn được sử dụng để tạo xung điện cực đại trong các mạch bảo vệ điện tử và mạch phát sóng radio.

Xem thêm: Biến trở là gì? Ký hiệu, phân loại, công thức tính biến trở

Cấu tạo của DIAC

DIAC (Diode for Alternating Current) là một linh kiện bán dẫn hai chiều, có thể dẫn điện theo cả hai hướng khi điện áp đặt vào vượt quá một ngưỡng nhất định. Về mặt cấu trúc, DIAC có thiết kế đặc biệt để đảm bảo tính đối xứng trong hoạt động.

Sơ đồ cấu tạo của diac

DIAC thường được chế tạo dưới hai dạng chính: loại ba lớp (PNP hoặc NPN) và loại năm lớp.

DIAC ba lớp (Three-layer DIAC):

• Cấu tạo gồm ba lớp bán dẫn (P-N-P hoặc N-P-N), tương tự như một transistor không có chân base.
• Do thiết kế đối xứng, DIAC có thể dẫn điện theo cả hai chiều khi điện áp đặt vào vượt quá điện áp đánh thủng.
• Điện áp đánh thủng điển hình của loại này thường khoảng 30V – 40V.

DIAC năm lớp (Five-layer DIAC):

• Loại này có cấu trúc phức tạp hơn, gồm năm lớp bán dẫn (P-N-P-N-P hoặc N-P-N-P-N).
• Thiết kế này giúp kiểm soát quá trình chuyển mạch tốt hơn và cải thiện độ ổn định của dòng điện.
• Điện áp đánh thủng của loại này thường cao hơn so với loại ba lớp.

Hướng dẫn cách đo diac

Để đo diac, ta cần sử dụng một đồng hồ đo điện vạn năng (multimeter) và làm theo các bước sau:

Bước 1: Đặt đồng hồ vạn năng vào chế độ đo điện trở.

Bước 2: Nối chân dương (red) của đồng hồ vạn năng vào chân A của diac và nối chân âm (black) của đồng hồ vạn năng vào chân K của diac.

Bước 3: Đặt đồng hồ vạn năng vào phạm vi đo điện trở thấp nhất.

Đọc giá trị điện trở hiển thị trên đồng hồ vạn năng. Nếu giá trị này là rất cao (vô cực lớn), điều đó có nghĩa là diac là một linh kiện ngược cực, nghĩa là nó không dẫn điện trong bất kỳ hướng nào. Ngược lại, nếu giá trị này thấp, điều đó có nghĩa là diac đang dẫn điện.

Thực hiện đo diac bằng đồng hồ vom

Để kiểm tra hoạt động của diac, ta có thể kết nối nó vào một mạch điện tử và áp dụng một điện áp xoay chiều (AC) để kiểm tra xem nó có hoạt động đúng cách hay không.

Lưu ý rằng việc đo diac cần phải được thực hiện cẩn thận và tránh chạm tay vào các chân của nó khi nó đang được áp dụng điện áp để tránh tai nạn điện. Ngoài ra, bạn cũng cần sử dụng những thiết bị đo chất lượng để đảm bảo chính xác.

Xem thêm: Cách kiểm tra Triac còn sống hay đã chết chính xác 100%

Bạn có thể chọn những hãng uy tín như đồng hồ vạn năng Hioki, đồng hồ vạn năng Kyoritsu để có tuổi thọ cao, đo chính xác. Đây đều là các hãng chuyên cung cấp các sản phẩm chất lượng cao được nhiều kỹ sư ưa chuộng. Một số sản phẩm bán chạy:  Hioki DT4281, Hioki DT4253, Kyoritsu 1009, Kyoritsu 1018H

Tổng hợp những thông tin về diac là gì cùng cách đo diac hy vọng sẽ giúp bạn thấy được tầm quan trọng của linh kiện nady. Từ đó, bạn có thể sử dụng cũng như kiểm tra và sửa chữa điac hiệu quả.