Thủy canh là gì? Các phương pháp thủy canh phổ biến hiện nay

Thủy canh được biết đến như một phương pháp trồng cây đặc biệt khi cây không được trồng trong đất mà được trồng trong nước. Vậy thủy canh là gì? Các phương pháp, mô hình trồng rau thủy canh là gì? Hãy cùng Thongtinkythuat.com tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Thủy canh là gì? Trồng rau thủy canh là gì?

Trả lời cho câu hỏi: “Thủy canh là gì?”, thì thủy canh là một kỹ thuật trồng cây, trồng rau trong môi trường các chất dinh dưỡng dạng dung dịch. Hiểu một các đơn giản thì thủy canh là trồng cây trong nước.

Nguyên lý hoạt động của phương pháp thủy canh là dựa vào môi trường nước, dung dịch dinh dưỡng để cung cấp dưỡng chất cho cây, giúp cây rau phát triển một cách tốt nhất. Đồng thời phương pháp này vẫn đảm bảo cho cây có đủ ánh sáng để thực hiện quá trình quang hợp và hô hấp.

Thủy canh là gì?

So sánh với môi trường đất trồng rau, chỉ khoảng 5% các chất dinh dưỡng trong đất được cây hấp thụ, 95% còn lại là cây nhờ vào quá trình quang hợp để tổng hợp và sử dụng chất dinh dưỡng. Vì vậy, đất chỉ đóng vai trò lưu trữ các chất dinh dưỡng để cây tự tổng hợp và phát triển.

Còn với cây được trồng trong các mô hình thủy canh, các chất dinh dưỡng sẽ được chuyển hóa thành dạng dung dịch, dạng lỏng. Dạng lỏng là dạng mà cây dễ hấp thụ chất dinh dưỡng nhất. Nhờ đó, cây được cung cấp chất dinh dưỡng một cách đầy đủ nhất mà không cần dùng đất để tạo môi trường sinh trưởng của cây.

Có thể bạn quan tâm: Rau thủy canh có tốt không? Giá trị dinh dưỡng rau thủy canh mang lại

Phương pháp trồng rau thủy canh có hiệu quả không?

Để tìm hiểu phương pháp thủy canh có hiệu quả không, hãy cùng phân tích một vài ưu và nhược điểm của phương pháp trồng rau thủy canh.

Ưu điểm của phương pháp thủy canh

Phương pháp thủy canh có những ưu điểm nổi bật như:

• Không cần dùng đất để trồng cây, chỉ cần hộp dụng cụ và một không gian nhỏ để trồng. Vì vậy phương pháp thủy canh rất thích hợp để trồng trong những cùng đất cằn cỗi ở hải đảo, đồi núi hay những nơi diện tích hẹp như ban công, sân thượng,…
• Tiết kiệm công sức làm đất, làm cỏ và tưới nước cho người trồng
• Tính an toàn cao vì không sử dụng thuốc trừ sâu hay hóa chất
• Canh tác được nhiều vụ, đem lại năng suất cao hơn trồng thổ canh
• Rau trồng sạch, giàu chất dinh dưỡng
• Phương pháp thủy canh an toàn, không gây ô nhiễm môi trường
• Tiết kiệm nhân lực, thực hiện trồng cây nhanh, dễ dàng hơn
• Tiết kiệm công sức và thời gian gieo trồng cây rau
• Tiết kiệm nhiều chi phí khi trồng như chi phí diệt sâu bệnh, côn trùng, chi phí nhân công,…

Ưu điểm của phương pháp thủy canh

Nhược điểm của phương pháp thủy canh

Bên cạnh những ưu điểm, phương pháp thủy canh có một số nhược điểm như:

• Chi phí đầu tư cơ sở vật chất lúc đầu khá cao. Tuy nhiên nếu so sánh với chi phí nhân công, thuốc trừ sâu hay chi phí diệt sâu bệnh, côn trùng,… của trồng rau thổ canh thì trồng rau thủy canh vẫn tiết kiệm hơn
• Đòi hỏi mức độ chuyên môn kỹ thuật nhất định để đạt được hiệu quả tốt
• Cần phải điều chỉnh thường xuyên nồng độ pH trong dung dịch thủy canh để không ảnh hưởng xấu đến cây trồng. Bởi trong quá trình trồng cây, cây hấp thu chất dinh dưỡng trong nước làm thay đổi nồng độ pH của dung dịch
• Một vấn đề cần lưu ý là sự thay đổi đột ngột môi trường trồng rau có thể khiến cây trồng bị rối loạn sinh lý và gây ra những hiện tượng hỏng rau củ như thối, nứt quả cà chua,…

Xem thêm: Giá thể trồng rau thủy canh là gì? Các loại giá thể phổ biến hiện nay

Các mô hình thủy canh phổ biến

Mô hình thủy canh dạng bấc

Mô hình thủy canh dạng bấc là mô hình được hình thành và phát triển sớm nhất. Mô hình này thường được ứng dụng khi trồng các loại cây dài ngày hay cây rau trồng trong giá đỡ.

Hệ thống thủy canh dạng bấc

Bấc là sợi coton hoặc sợ vải, cơ chế hoạt động của mô hình rau thủy canh này giống như cơ chế thẩm thấu ngược. Nước sẽ được hút lên cao trên giá, từ đó cây rau có thể hút các chất dinh dưỡng trong nước.

Mô hình thủy canh tĩnh

Mô hình thủy canh tĩnh có khá nhiều ưu điểm khiến người ta áp dụng nhiều. Vậy thủy canh tĩnh là gì? Hệ thống thủy canh tĩnh được phát triển sau hệ thống thủy canh bấc. Trong đó, các chất dinh dưỡng pha trong nước sẽ được đổ ngập rễ cây rau, đồng thời phương pháp này còn sở hữu hệ thống sục oxy để giữ thông thoáng cho rễ cây.

Hệ thống thủy canh dạng bấc

Mô hình thủy canh tĩnh với đặc tính đơn giản, hiệu quả cao, phù hợp với việc trồng các loại cây ngắn ngày nên rất được ưa chuộng tại Việt Nam. Bên cạnh đó, áp dụng mô hình này còn có nhiều ưu điểm như: Tiết kiệm chi phí và thời gian trồng cây rau, đảm bảo năng suất và chất lượng rau,… Tuy vậy, cần dùng nhiều hộp xốp để áp dụng mô hình này.

Mô hình thủy canh hồi lưu

Mô hình thủy canh hồi lưu ra đời sau với nhiều đặc điểm cải tiến như: Để rễ cây chạm một chút trong chu kỳ ngập xả chứ không để rễ ngập trong nước. Điều này vừa giúp cây rau ít bệnh hơn mà còn khiến rễ cây giàu oxy và phát triển nhanh hơn mô hình thủy canh tĩnh đến 30%.

Mô hình thủy canh hồi lưu

Hệ thống thủy canh hồi lưu giúp kiểm soát lượng chất dinh dưỡng chặt chẽ hơn và được sử dụng hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, hệ thống tự động giúp người trồng tiết kiệm được thời gian và công sức đáng kể.

Mô hình thủy canh hồi lưu phù hợp để trồng các loại rau cải ngắn ngày, không thích hợp để trồng các loại cây ăn quả lâu năm.

Mô hình thủy canh nhỏ giọt

Mô hình thủy canh nhỏ giọt được áp dụng nhiều trong các trang trại tại Israel. Lý do là bởi những đặc điểm của môi trường phù hợp với hệ thống thủy canh nhỏ giọt: Đất nền trơn, xây dựng khó khăn,…

Mô hình thủy canh nhỏ giọt

Mô hình thủy canh nhỏ giọt khá phổ biến. Nguyên lý hoạt động của mô hình là việc dùng hệ thống tự động tưới chất dinh dưỡng lên cây một cách nhỏ giọt. Hệ thống tự động cần đảm bảo các trang thiết bị như: Ống nhỏ giọt, hệ thống lọc nước, hệ thống tưới nước tự động…

Các chất dinh dưỡng qua hệ thống thủy canh nhỏ giọt sẽ được ph và bơm định kỳ với một số lượng nhất định, từ đó giúp tiết kiệm chất dinh dưỡng, giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh. Bên cạnh đó, phương pháp này còn không gây xói mòn giá thể khi trồng rau, giúp tiết kiệm công sức và thời gian cho người trồng.

Mô hình màng dinh dưỡng NTF

Mô hình màng dinh dưỡng NTF được áp dụng và phát triển mạnh mẽ bởi hiệu quả cực tốt cùng nhiều tính năng đa dạng. Ưu điểm của phương pháp này rất nhiều, có thể kể đến như lượng nước tiêu thụ ít, lượng chất dinh dưỡng hấp thụ nhiều, giúp tiết kiệm so với các phương pháp thủy canh khác đến 80%.

Hệ thống thủy canh NFT

Mô hình màng dinh dưỡng NTF được xem là cứu tinh cho tình trạng thiếu hụt thực phẩm trên thế giới khi sử dụng máng trồng làm từ nhựa chi phí thấp mà hiệu quả đem lại lớn. Đồng thời phương pháp này cũng dễ quản lý, gối vụ nhanh nên được ưa chuộng.

Mô hình khí canh

Mô hình khí canh được cải tiến từ mô hình thủy canh. Trong đó, cây trồng được hệ thống giữ ẩm cấp nước 100% cho rễ cây. Các chất dinh dưỡng sẽ được hấp thụ thông quá béc tưới phun nước.

Mô hình khí canh

Mô hình khí canh được ứng dụng nhiều trong đô thị bởi đặc điểm dễ dàng cải tiến phù hợp với nhiều không gian khác nhau. Mặc dù vẫn có nhiều tranh cãi xung quanh chi phí sử dụng mô hình khí canh nhưng không thể không công nhận những lợi ích và ưu điểm của hệ thống thủy canh này.

Trên đây là những thông tin về phương pháp trồng rau thủy canh cũng như các mô hình thủy canh phổ biến. Cảm ơn các bạn đã quan tâm và theo dõi bài viết. Chúc các bạn lựa chọn được cho mình mô hình trồng rau thủy canh phù hợp.